Senegal kent een leerplichtwet en in principe moeten alle kinderen vanaf zes jaar naar school. Kinderen jonger dan zes jaar mogen naar de kleuterschool: de école maternelle of Case de tout-petits. Hier zijn drie groepen: GE petite section (vanaf 3 jaar), GE moyenne section en GE grande section.
Primair onderwijs
Met zes jaar starten de kinderen in het primaire onderwijs. Het primaire onderwijs duurt zes jaar. Anders dan bij ons worden de jaren niet in groepen geteld maar hebben we het over : CI, CP, CE1, CE2, CM1 en CM2. ( CI = Cours d’Initiation (groep 3 bij ons), CP = Cours préparatoire, CE1 = Cours élémentaire I, CE2 = Cours élémentaire II, CM1 = Cours Moyen I en CM2 = Cours Moyen II (Groep 8 bij ons ).
Aan het eind van CM2 moeten de leerlingen een examen doen voor het Certificat de Fin d’Études Primaires (CFEP) of (Certificat de Fin d’Études Élémentaires, CFEE). Dit examen vormt een toelatingsexamen de eerste klas van de middelbare school.
Collège en lycée
Anders dan bij ons is er een soort middenschool, het collège, dat in principe vier jaar duurt. Net als in Frankrijk tellen de Senegalezen de klassen af: 6ème , 5ème , 4ème en 3ème. Aan het eind van het 3ème moeten de leerlingen een examen doen. Als ze dit behalen, ontvangen ze het DFEM (Diplôme de Fin d’Études du Cycle Moyen). Daarmee hebben ze toegang tot het vervolgonderwijs, al verlaten veel leerlingen in Senegal na het behalen van hun DFEM de school om te gaan werken.
Als ze wel doorgaan kunnen ze kiezen voor een middelbare beroepsopleiding (formation professionelle) of als ze verder willen leren, het lycée. Ook hier telen we af: ze komen in de tweede (seconde), daarna in de eerste (1ère) en tenslotte het examenjaar (terminale). Als ze het eindexamen (baccalauréat of kortgezegd bac) behalen, kunnen ze naar de universiteit of naar een hogere beroepsopleiding.
Gratis onderwijs
In principe is het onderwijs in Senegal gratis. Toch zijn er voor leerlingen veel drempels bij het volgen van onderwijs. De openbare scholen kampen met veel stakingen van het onderwijzend personeel, vanwege de slechte betaling. De klassen zijn enorm groot (soms wel 80 kinderen met 1 leerkracht), waardoor er vaak in twee groepen wordt gewerkt (de ochtendgroep of de middaggroep). Ouders van gezinnen die voldoende geld hebben kunnen hun kinderen naar privé-onderwijs sturen, met een betere onderwijs kwaliteit. Maar kinderen uit armere gezinnen zijn aangewezen op het openbare onderwijs.
Daarnaast zijn de lessen in het Frans en is het systeem geënt op het Franse leersysteem, dat niet altijd goed aansluit bij de belevingswereld in Senegal. Daarom is het voor leerlingen vaak lastig te volgen. Volgens cijfers uit 2018 volgt ongeveer 41% van de kinderen tussen de 6 en 11 jaar geen onderwijs. Daarvan is 54% buiten de grote steden en 61% daarvan is afkomstig uit de armere laag van de bevolking.
Ook de universiteit is in principe gratis. Maar ook daar wordt vaak gestaakt en gaan de colleges dikwijls maandenlang niet door. Bovendien is er een systeem van 'orientatie': de universiteit bepaalt in hoge mate of je kunt worden geplaatst bij de studie van je voorkeur.